Kiedy latem temperatura w miastach sięga 35°C, różnice w komforcie życia w różnych budynkach stają się bardziej widoczne niż kiedykolwiek. W jednych blokach mieszkańcy narzekają na upał już po kilku godzinach nasłonecznienia, podczas gdy w innych pomieszczenia pozostają przyjemnie chłodne nawet w najgorętsze dni. Od czego to zależy? Jakie cechy budynków sprawiają, że niektóre bloki lepiej znoszą upały niż inne?
Odpowiedź na to pytanie jest bardziej złożona, niż mogłoby się wydawać. W grę wchodzą zarówno materiały budowlane, orientacja budynku względem stron świata, otoczenie, jak i zastosowane technologie. Przyjrzyjmy się bliżej temu, co sprawia, że jeden blok jest „chłodniejszy” od drugiego.
1. Materiały budowlane – klucz do chłodu
Podstawowym czynnikiem wpływającym na komfort termiczny budynków jest materiał, z którego zostały zbudowane. Właściwości cieplne materiałów mają ogromne znaczenie dla tego, jak budynek reaguje na wysokie temperatury.
Beton kontra cegła
-
Bloki z wielkiej płyty – budowane masowo w latach 60. i 70. XX wieku, często nagrzewają się szybciej. Beton ma dużą pojemność cieplną, ale wolno oddaje ciepło, co sprawia, że mieszkania w takich blokach mogą długo utrzymywać wysoką temperaturę nawet po zachodzie słońca.
-
Cegła i silikaty – budynki z cegły lub silikatów (np. HEBEL) mają lepsze właściwości termiczne. Cegła ma zdolność do akumulacji ciepła, ale jednocześnie dobrze izoluje, co pozwala utrzymać niższą temperaturę w środku.
Izolacja termiczna – tarcza przed upałem
Nowoczesne bloki są często dobrze ocieplone, co działa jak tarcza przed upałem. Dobre ocieplenie ścian i dachów (np. wełna mineralna, styropian, płyty PIR) nie tylko zatrzymuje ciepło zimą, ale również blokuje jego wnikanie latem.
Dodatkowo, budynki z tzw. elewacją wentylowaną (np. fasady z płyt ceramicznych czy metalowych) umożliwiają swobodny przepływ powietrza pomiędzy warstwą izolacji a okładziną, co znacząco obniża temperaturę ścian zewnętrznych.
2. Układ pomieszczeń i orientacja względem stron świata
Kolejnym kluczowym czynnikiem jest sposób, w jaki mieszkania są zaprojektowane i jak orientują się względem stron świata.
Południe czy północ?
-
Mieszkania od południa i zachodu są bardziej narażone na przegrzewanie się, zwłaszcza jeśli mają duże okna. Latem słońce przez wiele godzin wpada do wnętrza, podnosząc temperaturę nawet o kilka stopni.
-
Mieszkania od północy i wschodu są zwykle chłodniejsze, ponieważ słońce oświetla je głównie rano lub wcale, co ogranicza nagrzewanie.
Układ pomieszczeń ma znaczenie
Idealne mieszkania pod kątem termicznym to takie, które mają:
-
sypialnie i kuchnie od północy lub wschodu,
-
salony i balkony od wschodu lub północnego wschodu,
-
ograniczoną liczbę okien od strony południowej i zachodniej,
-
dobrze wentylowane korytarze i klatki schodowe.
3. Okna i oszklenie – główne źródło ciepła
Okna to „oczy” budynku, ale także główne źródło ciepła latem. To właśnie przez nie do mieszkań wpada najwięcej promieniowania słonecznego.
Rodzaj szyb ma znaczenie
Nowoczesne bloki często wyposażone są w okna energooszczędne z podwójnymi lub potrójnymi szybami o niskim współczynniku przepuszczalności energii słonecznej (g). Szyby typu Low-E (low emissivity) odbijają część promieniowania cieplnego, co zmniejsza nagrzewanie wnętrza.
Zacienienie – naturalna klimatyzacja
Równie ważne są osłony przeciwsłoneczne:
-
rolety zewnętrzne,
-
żaluzje fasadowe,
-
markizy,
-
pergole balkonowe,
-
inteligentne folie okienne, które reagują na temperaturę.
Balkony z wysuniętymi daszkami lub loggie również pełnią funkcję naturalnej ochrony przed słońcem.
4. Zieleń wokół budynku – naturalny klimatyzator
Otoczenie budynku ma ogromne znaczenie dla jego mikroklimatu. Bloki otoczone drzewami i krzewami są znacznie chłodniejsze latem. Roślinność nie tylko rzuca cień, ale również obniża temperaturę powietrza przez proces parowania (transpiracji).
Zielone dachy i ściany
Coraz więcej nowych budynków jest projektowanych z myślą o zrównoważonym rozwoju. Zielone dachy i ściany, które pokryte są roślinnością, działają jak naturalne klimatyzatory. Absorbują ciepło, poprawiają izolację akustyczną i obniżają temperaturę wokół budynku.
Przykładami takich projektów w Warszawie są Mennica Legacy Tower i kompleks Browary Warszawskie, gdzie zielone dachy pełnią także funkcję przestrzeni rekreacyjnych.
5. Wentylacja i przewietrzanie – klucz do chłodnego mieszkania
Ostatnim, ale równie ważnym czynnikiem jest system wentylacji. Stare bloki często mają problem z przewiewem, co dodatkowo pogarsza komfort termiczny.
Nowoczesne systemy wentylacji i rekuperacja
Współczesne budynki coraz częściej wyposażone są w systemy rekuperacji, które nie tylko wymieniają powietrze, ale również odzyskują ciepło zimą i chłód latem. Dzięki temu mieszkania są lepiej wentylowane, a powietrze wewnątrz – zdrowsze.
Bloki, które lepiej znoszą upały – podsumowanie
Jak widać, to, czy blok dobrze znosi upały, zależy od wielu czynników – od materiałów budowlanych, przez orientację, aż po otoczenie. Wybierając mieszkanie, warto zwrócić uwagę na:
-
lokalizację względem stron świata,
-
jakość izolacji termicznej,
-
rodzaj okien i oszklenia,
-
obecność zieleni wokół budynku,
-
dostępność systemów wentylacyjnych.
Warto też pamiętać, że inwestycje w termomodernizację, zielone dachy czy rolety zewnętrzne mogą znacząco poprawić komfort życia nawet w starych blokach.
Warszawa, choć coraz cieplejsza, ma potencjał, by stać się miastem, które lepiej radzi sobie z upałami – zarówno na poziomie urbanistyki, jak i indywidualnych budynków. W końcu komfort latem to coś więcej niż tylko klimatyzacja.